
Witamina A
Witamina A dzieli się na dwa rodzaje: retinol - pochodzenia zwierzęcego i karotenoidy - pochodzenia roślinnego. Jest jedną z czterech witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
Witamina A jest niezbędna dla naszego organizmu.
Najważniejsze jej funkcje to:
- uczestniczy w procesie widzenia
- zapewnia prawidłowy stan skóry i błon śluzowych -> zapobiega ich wysychaniu i rogowaceniu
- zwiększa odporność organizmu
- wykazuje działanie przeciwutleniające
- zmniejsza ryzyko chorób serca
- zmniejsza ryzyko powstawania nowotworów.
Zbyt małe lub zbyt nadmierne spożycie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach jest szkodliwe dla zdrowia.
Niedobory witaminy A:
- szczególnie negatywny wpływ na wzrok -> może objawiać się kurzą ślepotą, czyli gorszym widzeniem po zmierzchu;
- może występować wysychanie spojówek i rogówki, utrata przejrzystości gałki ocznej;
- sucha, zrogowaciała i łatwo łuszcząca się skóra;
- mogą następować zmiany kostne, pękanie szkliwa, próchnica zębów;
- może występować łamliwość włosów i paznokci;
- dzieci i młodzież wolniej rosną, zwiększa się ich podatność na infekcje.
Odpowiednio skonstruowana dieta może zaspokoić nasze zapotrzebowanie na tę witaminę. Najwięcej możemy znaleźć jej w tranie rybim i wątrobie wieprzowej. Znajduje się również w warzywach koloru pomarańczowego i zielonego.
Produkty bogate w witaminę A:
- tran (tłuszcz rybi - szczególnie z halibuta)
- wątroba wieprzowa
- masło
- ryby
- jajka
- żółty ser
- śmietanka kremowa
- marchew
- natka pietruszki
- jarmuż
- szpinak
- papryka
- dynia
- morele
Przy diecie słabo zróżnicowanej albo w czasie zwiększonego zapotrzebowania na tę witaminę, niezbędne jest jej dodatkowe suplementowanie. Jednym z polecanych produktów jest np. Beta-Karoten. Najlepiej przyjmować witaminę A w postaci beta-karotenu. Dzięki temu organizm sam zadecyduje ile przekształci beta-karotenu w witaminę A i ciężej jest się nią zatruć.
Jako, że witamina A jest rozpuszczalna w tłuszczach, może jej nadmiar magazynować się w naszym organizmie. Zbyt duże przyjmowanie witaminy może prowadzić do hiperwitaminozy.
Nadmiar witaminy A:
- wymioty i nudności
- powiększenie wątroby
- wypadanie włosów
- powstawanie guzów kostnych
- żółte zabarwienie skóry
- osłabienie mięśni.
Źródło: Podstawy żywienia człowieka, D. Czerwińska, E. Gulińska